Διήμερο Αρχαίας Ελληνικής Μουσικής, 30-31 Μαρτίου 2019
Το Ίδρυμα Νικολάου και Ελένης Πορφυρογένη διοργανώνει στις 30-31 Μαρτίου διήμερο ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ με τον Δρ. Μουσικής Νίκο Ξανθούλη, στο Πολιτιστικό Κέντρο του Ιδρύματος στην Αγριά. Tο Σάββατο 30 Μαρτίου στις 7.30 μμ θα πραγματοποιηθεί ρεσιτάλ με έργα Αρχαίας Ελληνικής μουσικής καθώς και έργα του Νίκου Ξανθούλη. Την Κυριακή 31 Μαρτίου στις 11πμ θα πραγματοποιηθεί σεμινάριο Αρχαίας Ελληνικής Μουσικής, από τον Δρ. Νίκο Ξανθούλη.
Το διήμερο είναι μια προσφορά του Ιδρύματος και του Νίκου Ξανθούλη προς τους μουσικούς της περιοχής. Η συμμετοχή και η παρακολούθηση του σεμιναρίου είναι εντελώς δωρεάν. Η πρωτοβουλία απευθύνεται σε καθηγητές μουσικής, σπουδαστές ωδείων ανωτέρας τάξης, αλλά και σε φιλολόγους και όσους ενδιαφέρονται να εντρυφήσουν σε μία σχετικά λιγότερο γνωστή πτυχή της ζωής στην αρχαία Ελλάδα, τη μουσική.
Το πρόγραμμα αποτυπώνει, με εύληπτο τρόπο και για κάθε ηλικία ακροατών, την ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Μουσικής. Βασισμένο στα αυθεντικά αποσπάσματα των σωζόμενων αρχαίων ύμνων, οι ακροατές παρακολουθούν την πορεία της μεγάλης Τέχνης των ήχων από τη Μυκηναϊκή εποχή έως την πρώιμη χριστιανική. Μέσα από γλαφυρή διήγηση και την εκτέλεση των αρχαίων ύμνων, με ανακατασκευασμένα όργανα, το κοινό καλείται να συμμετέχει σε ένα ταξίδι διαμέσου των αιώνων, όπου η αρχαιολογία και η μουσική συνδυάζονται να συλλάβουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο της αρχαίας Ελληνικής μουσικής στην αισθητική, τη φιλοσοφία και τις τεχνικές κατακτήσεις οδηγώντας στις μεταγενέστερες εξελίξεις της μουσικής στην Ευρώπη. Η συναυλία που θα προηγηθεί, Σάββατο βράδυ, έχει ως στόχο να μεταφέρει στο κοινό την εμπειρία της αρχαίας Ελληνικής μουσικής μέσα από τις αισθήσεις.
Νίκος Ξανθούλης
Ο Νίκος Ξανθούλης είναι συνθέτης, Επιστημονικός Συνεργάτης της Ακαδημίας Αθηνών, Καλλιτεχνικός Σύμβουλος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και Αντεπιστέλλον Μέλος του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Αμερικής. Υπηρέτησε για 25 χρόνια ως κορυφαίος Α΄ τρομπεττίστας της Ορχήστρας της ΕΛΣ από το 1984 έως το 2009. Από το 2009 έως το 2012 υπήρξε υπεύθυνος των Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του ίδιου οργανισμού. Ως σολίστ και ως συνθέτης έχει παρουσιασθεί σε πάνω από 30 χώρες. Το 2014 -2015 υπήρξε καλλιτεχνικός διευθυντής των Μουσικών Συνόλων της ΕΡΤ και διευθυντής στο Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας και στο ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας. Έχει εκδώσει δεκατρείς προσωπικούς δίσκους και συμμετείχε σε άλλους τέσσερις ομαδικούς.
Ως συνθέτης έχει ασχοληθεί κυρίως με παιδικές όπερες, δύο από τις οποίες έχουν ανέβει στην Εθνική Λυρική Σκηνή και με τη μουσική για το Αρχαίο Θέατρο. Έχει συνεργαστεί με την Ασπασία Παπαθανασίου (επί δεκαετία) και με την Άννα Συνοδινού (Φεστιβάλ Αθηνών- Επιδαύρου). Το Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αμερικής του έχει απονείμει τη διάκριση KressLectureship για την έρευνά του στην Αρχαία Ελληνική Μουσική δύο φορές, τα έτη 2012-13 και 2017-18. Δίνει διαλέξεις - κοντσέρτα στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια της Αμερικής (BerkleeCollege, Stanford, Honolulu κ.α.). Το Νοέμβριο του 2016 προσκλήθηκε και παρουσίασε τη δουλειά του στην Ιστορική Σχολή του Πανεπιστημίου Λομονόσοβ της Μόσχας.
Τα τελευταία 5 χρόνια έχει αφιερωθεί στη μελέτη της αρχαίας ελληνικής λύρας, για την οποία έγραψε το πρώτο σολιστικό έργο μετά από 1600 χρόνια σιωπής, «κοντσέρτο για αρχαία λύρα και συμφωνική ορχήστρα» το οποίο παρουσίασε το 2015 στην Πολωνία (Γελένια Γκούρα) και στο Βερολίνο. Η Αντιγόνη, για την οποία έγραψε τη μουσική και παίζεται για 4η συνεχή χρονιά στο θέατρο Luna της Μόσχας, συγκαταλέγεται στις 5 καλύτερες κλασικές παραστάσεις της Ρωσίας. Από το 2017 το Κρατικό Μουσικό Θέατρο της Συμφερούπολης ανέβασε τις Τρωάδες με συνοδεία συμφωνικής ορχήστρας και το έργο έχει πλέον συμπεριληφθεί στο ρεπερτόριο του θεάτρου. Το καλοκαίρι του 2018 οι «Τρωάδες» κέρδισαν το θεατρικό Γκραν Πρι της Μόσχας ως η καλύτερη κλασική παράσταση της Ρωσίας. Το Μάϊο του 2018 παρουσίασε την πρώτη παγκοσμίως μέθοδο εκμάθησης αρχαίας ελληνικής επτάχορδης λύρας σε δίγλωσση έκδοση (ελληνικά – αγγλικά).