16 Οκτωβρίου 2011 - Διάλεξη: Οι εννέα Συμφωνίες του Μπετόβεν

Κωστής Γαϊτάνος - "Οι Εννέα Συμφωνίες του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν"

Το Κοινωφελές Ίδρυμα Νικολάου και Ελένης Πορφυρογένη, συνεχίζοντας την παράδοση που πλέον έχει δημιουργήσει στα Πολιτιστικά δρώμενα της Μαγνησίας τα τελευταία χρόνια,  συνεχίζει  την διοργάνωση μιας σειράς  εκδηλώσεων πολιτισμού, προκειμένου το κοινό της  περιοχής μας να γνωρίσει  προικισμένους καλλιτέχνες, ανθρώπους του Πνεύματος και της Τέχνης, προτάσσοντας κυρίως νέους που δραστηριοποιούνται και σε χώρες του εξωτερικού. Έχοντας την βεβαιότητα ότι «με το Πνεύμα και τον Πολιτισμό ξεπερνάμε την κρίση» προγραμματίζει σειρά δράσεων πολιτισμού για την επόμενη χρονιά, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι η παρουσίαση αξιόλογων εκδηλώσεων έχει τελειώσει για την εφετινή χρονιά. Στο πνεύμα αυτό, την Κυριακή 16 Οκτωβρίου, στις 7.30 το βράδυ, στο Πολιτιστικό Κέντρο του Κοινωφελούς Ιδρύματος Νικολάου και Ελένης Πορφυρογένη, στην Αγριά Βόλου, θα δοθεί μια ενδιαφέρουσα διάλεξη του διακεκριμένου καθηγητή Πιάνου και μουσικολόγου Κωστή Γαϊτάνου με θέμα: "Οι Εννέα Συμφωνίες του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν".

Η πρωτοποριακή συνθετική προσφορά του μεγάλου Γερμανού μουσουργού υπήρξε το μεταίχμιο της μετάβασης της κλασικής περιόδου στην ανατέλλουσα εποχή του ρομαντισμού, οι εννέα μεγαλειώδεις του Συμφωνίες υπήρξαν το πρότυπο της μετέπειτα ορχηστρικής φιλολογίας των μεγάλων ρομαντικών συμφωνιστών μέχρι τον 20ο αιώνα.

Η διάλεξη θα συνοδεύεται από μουσικά παραδείγματα ήχου και εικόνας και στηρίζεται στο βιβλίο του Κωστή Γαϊτάνου "Οι Εννέα Συμφωνίες του Μπετόβεν", από τις εκδόσεις "Φ.Νάκας", που τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών το 2007.

Η παρουσίαση του βιβλίου αυτού έρχεται να προστεθεί στη σειρά των παρουσιάσεών του στην Ελλάδος, όπου εκτός των άλλων έχει παρουσιαστεί  στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Βιβλιοθήκη Λίλιαν Βουδούρη), στο Δημοτικό Ωδείο της Καλαμάτας, στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου στη Ρόδο, στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ρεθύμνου, στο Γαλλικό Ινστιτούτο της Πάτρας ενώ έχει ηχογραφηθεί από το Γ' Πρόγραμμα της ΕΡΤ σε 3 εκπομπές.

Υπογραμμίζει ο Κωστής Γαϊτάνος στο νέο βραβευμένο του βιβλίο: "Με τις Συμφωνίες του Μπετόβεν ασχολήθηκα από τα νεανικά μου χρόνια. Ήταν μια εμπειρία αξέχαστη όταν απέκτησα τους πρώτους δίσκους της Πέμπτης και της «Ποιμενικής» στις εγγραφές των 78 στροφών. Δανειζόμουν τις παρτιτούρες από τον Δάσκαλό μου Alex Thurneissen και μπροστά σ' έναν καθρέφτη, ακούγοντας στο πικάπ τη μουσική του μεγάλου δημιουργού, έκανα τα πρώτα φιλόδοξα βήματα ενός... μαέστρου, που ευτυχώς δεν είχε συνέχεια. Έτσι λοιπόν, οι φιλοδοξίες μου περιορίστηκαν στη λατρεία αυτής της μουσικής που μέσα από τις συνεχείς ακροάσεις και τη λεπτομερειακή της μελέτη, έγιναν βιώματα μιας ολόκληρης ζωής. Κάποτε, ένιωσα ότι οι εννέα Συμφωνίες του Μπετόβεν μου είχαν δώσει όλες εκείνες τις γνώσεις, τις οποίες είχα ανάγκη. Ήμουν πλέον σε θέση να τις μεταλαμπαδεύσω στα νέα παιδιά, που τα περισσότερα γνώριζαν μόνο εξ ακοής αυτήν τη μουσική! Δημιουργήθηκαν λοιπόν κάποια σεμινάρια, με παραδείγματα, σχόλια και αναλύσεις που, δε σας κρύβω, σημείωσαν μεγάλη επιτυχία. Μια μέρα λοιπόν, έρευνες, μελέτες, γνώσεις, ντοκουμέντα, ιστορικά στοιχεία, αναλύσεις και άλλα πολλά άρχισαν να μπαίνουν στον υπολογιστή κάνοντας μια λεπτομερειακή επεξεργασία που κράτησε περίπου τέσσερα χρόνια.

Και συνεχίζει ο Κωστής Γαϊτάνος: "Πιστεύω πως ο κάθε φιλόμουσος έχει στην κατοχή του τις απαραίτητες εκτελέσεις, γι' αυτό και συνιστώ τις ηχογραφήσεις των «σπεσιαλίστ» της μπετοβενικής μουσικής, Αρτούρο Τοσκανίνι, Βίλχελμ Φουρτβαίνγκλερ, Μπρούνο Βάλτερ, Γκέοργκ Τσελλ, Καρλ Μπαιμ, Γιόζεφ Κριπς, Κλαούντιο Αμπάντο και Ρικάρντο Μούτι. Ο Χέρμπερτ φον Κάραγιαν αναθεώρησε στις δεκαετίες του 1950, '60 και '80 τις ηχογραφήσεις και των εννέα Συμφωνιών με τη Φιλαρμονική του Βερολίνου, προσφέροντας νέες σημαντικές ερμηνείες. "

Με  αυτή την διάλεξη του μουσικολόγου Κωστή Γαϊτάνου,  το Δ.Σ. του Κοινωφελούς Ιδρύματος Νικολάου και Ελένης Πορφυρογένη, ευελπιστεί ότι όσοι την παρακολουθήσουν θα λάβουν σημαντικές ιστορικές και μουσικές πληροφορίες από πολλές θεμελιώδεις αρχές στις οποίες στηρίχτηκε το πνεύμα του μεγάλου δημιουργού Λούντβιχ βαν Μπετόβεν.

Ο Κωστής Γαϊτάνος είναι ένας διακεκριμένος πιανίστας, μουσικολόγος και παιδαγωγός. Σπούδασε στο Ελληνικό Ωδείο με τον Alex Thurneissen και συνέχισε τις σπουδές του στην Γερμανία, Αυστρία και Πορτογαλία, υποτροφία του ιδρύματος Gulbekian, κοντά σε διακεκριμένους δασκάλους, όπως οι: Εrik von Tenberg, Karl Engel, Maurice Eisenberg και Sandor Wegh. Έδωσε ρεσιτάλ σε πολλές χώρες του κόσμου και έπαιξε ως σολίστ με συμφωνικές ορχήστρες στην Ευρώπη, Αφρική και Ασία (από το Λίβανο και το Ισραήλ ως τις Ινδίες, τη Σιγκαπούρη, την Ταϊλάνδη, το Μπαγκλαντές και την Ιαπωνία). Στο πλαίσιο αυτών των εμφανίσεων έδωσε παραστάσεις, σε πρώτες εκτελέσεις, πολλών έργων Ελλήνων συνθετών. Ακόμη το 2ο Κοντσέρτο του Shostakovich,  καθώς και το 1ο Κοντσέρτο του Prokoviev,  (πρώτες εκτελέσεις στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό). Στο διάστημα 1987-1990 διετέλεσε αντιπρόεδρος του Δ.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και παράλληλα για δύο χρόνια καλλιτεχνικός της διευθυντής.

Καλλιτέχνης με μεγάλη μουσικολογική και ιστορική κατάρτιση έχει παρουσιάσει πολλές αξιόλογες σχετικές μελέτες σε διαλέξεις, ραδιοφωνικές εκπομπές και σεμινάρια, όπως: Η Αρχαία Ελληνική μουσική, η εξέλιξη του πιάνου από τον 16ο αιώνα μέχρι τις μέρες μας, τα 27 Κοντσέρτα για πιάνο του Mozart, οι 9 Συμφωνίες και οι 32 Σονάτες του Beethoven, τα Lieder του Schubert, του Schumann, του Brahms, τις etudes του Chopin και του Liszt, η Ιστορία της όπερας στην κλασική και ρομαντική περίοδο κ.ά. Παρουσίασε ακόμη σε σειρά διαλέξεων «το Ελληνικό μουσικό φαινόμενο», μία έρευνα της Ελληνικής μουσικής από τα αρχαία χρόνια μέχρι τις μέρες μας. Τον Νοέμβριο του 2004 οι εκδόσεις "Τυποθήτω" κυκλοφόρησαν το βιβλίο του Κωστή Γαϊτάνου με τίτλο "Η Αυτού Μεγαλειότης το Πιάνο". Το 2007 ,  από τις εκδόσεις "Φ. Νάκας" κυκλοφόρησε το βιβλίο του με τίτλο, "Musica Enchiriadis". "Οι Εννέα Συμφωνίες του Μπετόβεν"  βιβλίο που επίσης εκδόθηκε την ίδια χρονιά από τον ίδιο εκδοτικό οίκο, τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών.

Υπήρξε μέλος κρατικών επιτροπών και φημισμένων διεθνών διαγωνισμών πιάνου και τιμήθηκε με βραβεία και επαίνους στον Ελληνικό και διεθνή χώρο. Τον Σεπτέμβριο του 1999 ίδρυσε με τη γυναίκα του, εκλεκτή πιανίστα και καθηγήτρια Μπέττυ Μπαρζούκα, στην Αθήνα το πολιτιστικό και καλλιτεχνικό κέντρο, «Ωδείο Μουσικοί Ορίζοντες», αναγνωρισμένο από το Υπουργείο Πολιτισμού.